Keunst mei Tomke

Woensdagavond gaf ik een workshop materiaalverkenning voor peuterleidsters, op een inspiratie-avond van Tomke met als thema ‘keunst’.

In het lokaal van Ateliers Majeur, in de Heerenveense School, zitten zestien vrouwen. Ze hebben zojuist genoten van het voorlezen van Tomke-verhalen door leerlingen van de Pabo. In het Fries, maar op zo’n expressieve manier dat ook ik het gemakkelijk kon begrijpen. Ik heb voor de gelegenheid mijn eigen Tomke bedacht, hij bestaat echt en heet Fenno.
Als peuter van twee jaar werkte Fenno al bij ons in de tuin. Hij groef met een grote schep in de grond en verplaatste zand naar de ene plek en aarde naar de andere. Hij sjouwde met een gieter en leerde over balans, vallen en hoe aarde met water modder wordt. Nu, inmiddels zes jaar, bouwt hij zelf een hijskraan die ècht werkt, met als uitgangspunt een krom takje als haakje.

Als kinderen spelen, onderzoeken ze de wereld.

Op een tafel heb ik 20 bakjes klaargezet met daarin verschillende materialen.
De deelnemers kiezen elk een bakje en onderzoeken de inhoud. Ze gebruiken daarvoor primair hun zintuigen, ze voelen, ruiken, kijken, luisteren, proeven:
‘Crepe-tape knettert zo lekker als je het afrolt’.
‘Het is heerlijk zacht in je handen, ik ben een hele tijd bezig geweest met voelen. Het rook nergens naar en het smaakte ook nergens naar. Is het maïzena? Toen kreeg ik een zeefje van de juf en ben ik patroontjes gaan zeven’.

AfbeeldingAfbeeldingAfbeeldingZe ordenen, stapelen, plakken en wikkelen, kneden en rollen, verbinden en verdelen het materiaal. Ze wisselen spullen uit en gaan samenwerken, ze maken constructies, ook de bakjes waarin de spullen zaten worden bouwmateriaal. Daar kun je fijn dingen in steken of omheen wikkelen.
Zo ontstaan ideeën voor toepassingen met de peuters:
‘Stroomdraad is toch wel gevaarlijk met de oogjes, maar ik heb nog ergens dik zacht groen binddraad voor planten, dat ga ik gebruiken!’

Verbinden, inpakken en rollen, verdelen en staan: peuters onderzoeken het allemaal en het zijn allemaal werkwoorden. Maar wat is dat eigenlijk, inpakken? ‘Iets verstoppen in iets anders’, ‘iets ergens omheen doen om het te beschermen’. En wat is staan? ‘Als mens kun je op je voeten, je hoofd en op handen en voeten staan. Als het knieën worden is het al geen staan meer’.

Om op zo’n manier bezig te zijn met begrippen komt heel dicht bij wat kinderen spelenderwijs doen.

Workshop Het kind in beeld

Door Birgit Speulman

Symposium ‘Het jonge kind als onderzoeker‘, 6 februari 2013, NHL

Het jonge kind als onderzoeker

Deze workshop mocht ik geven in het kader van het symposium Het jonge kind als onderzoeker. Ik heb hem twee keer gegeven. Er deden leerkrachten, educatief medewerkers en kunstenaars mee.

HET KIND IN BEELD

Wat is jouw beeld van jonge kinderen? Als je met jonge kinderen werkt, is inleving heel belangrijk. Zo kun je beter begrijpen waar een kind mee bezig is. En hoe kun je je beter inleven dan in gedachten terug te gaan naar je eigen kleutertijd?
Meer lezen:
Als je je kunt inleven, kun je beter observeren | Knappe Koppen.